Bệnh đường ruột ở gà nguyên nhân và phòng ngừa và điều trị

Bệnh đường ruột ở gà thường gây ra những thiệt hại lớn về mặt kinh tế cho người nuôi gà, bao gồm việc gà chết hàng loạt, chi phí cho thuốc thú y tăng cao, gà phát triển chậm, số lượng và kích thước trứng giảm sút…

Tuy nhiên, hiện nay nhiều người chăn nuôi vẫn chưa hiểu rõ về các dấu hiệu nhận biết từng loại bệnh đường ruột cũng như biết cách phòng và trị bệnh một cách hiệu quả. Trong bài viết này, Mebipha sẽ cung cấp thông tin chi tiết về những loại bệnh đường ruột thường gặp ở gà, nhằm giúp bà con có thêm kiến thức trong việc phòng và chữa trị bệnh.

Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh đường ruột ở gà

Các bệnh nhiễm trùng đường ruột ở gà có nhiều hình thái khác nhau, mỗi loại đều mang những đặc điểm riêng biệt nhưng chung quy lại đều ảnh hưởng đến đường ruột, gây ra các vấn đề như tiêu chảy, gà ăn kém và phát triển chậm.

Nếu không được xử lý kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành các tình trạng bệnh khác hoặc trở nên cấp tính, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao. Để có thể nhận diện chính xác từng loại bệnh, người nuôi cần phải biết rõ các biểu hiện đặc thù của chúng. Dưới đây là những triệu chứng cơ bản của mỗi loại bệnh đường ruột ở gà:

>> xem thêm: Nguyên nhân dẫn đến bệnh Marek ở gà và cách chữa trị hiệu quả

Gà bị bệnh viêm ruột hoại tử

Đây là một loại bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Clostridium perfringens gây ra, khiến niêm mạc ruột của gà bị hoại tử nghiêm trọng, ảnh hưởng đến gà ở mọi lứa tuổi nhưng thường xuyên nhất là ở gà từ 2 đến 5 tuần tuổi.

Khi mắc bệnh viêm ruột hoại tử, gà sẽ xuất hiện các triệu chứng như đi phân sáp màu đen, đôi khi pha lẫn máu và nhiều chất nhầy hoặc phân sáp có bọt khí. Gà có mào đổi màu thâm tím, ăn kém, phát triển chậm, thường xuyên nằm sấp, gục đầu và xòe cánh. Tỷ lệ tử vong dao động từ 5 đến 25%.

Bệnh tích nổi bật khi mổ khám bao gồm ruột non bị hoại tử, ruột sưng phồng với nhiều bọt khí, và gan cũng bị hoại tử.

Gà bị bệnh thương hàn, bạch lỵ

Bệnh thương hàn và bạch lỵ là các bệnh truyền nhiễm gây ra bởi vi khuẩn Salmonella Pullorum. Trong đó, bệnh bạch lỵ xảy ra ở gà con, còn thương hàn ảnh hưởng đến gà lớn trên 3 tuần tuổi. Đây là một trong những bệnh thường gặp làm cho gà bị nhiễm khuẩn đường ruột.

Biểu hiện nổi bật của bệnh bao gồm gà đi phân màu trắng vàng, gà con có phân dính quanh hậu môn. Khi nhiễm bệnh, gà còn thể hiện triệu chứng như chướng bụng, kém ăn, uể oải và cuối cùng là chết. Một số trường hợp khác ghi nhận các khớp bị sưng to, gà đi không vững.

Về bệnh tích:

• Đối với gà con: Lòng đỏ ứ đọng không tiêu hóa được; lách và gan sưng tấy, hoại tử; tim, phổi, và thành dạ dày cơ có biểu hiện hoại tử; viêm ruột; viêm xoang bụng.
• Đối với gà lớn: Các triệu chứng bao gồm viêm buồng trứng, các nang trứng bị tổn thương; gan bị hoại tử; lách và thận sưng tấy, viêm xoang bụng, viêm ruột, và viêm khớp.

 Gà bị bệnh cầu trùng

Bệnh cầu trùng được gây ra bởi vi khuẩn Eimeria spp. Bệnh này chủ yếu lây lan qua đường tiêu hóa khi gà ăn phải thức ăn hoặc uống nước bị nhiễm nang của cầu trùng. Mặc dù cầu trùng có khả năng gây bệnh ở gà ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất là ở gà từ 2 đến 8 tuần tuổi.

Triệu chứng của bệnh bao gồm gà đi ngoài phân có bọt và lẫn máu tươi, có màu giống như màu cafe. Gà sẽ nhanh chóng trở nên gầy yếu và thiếu máu, thể hiện qua mào và da phai nhạt. Gà thường ủ rũ, bỏ ăn, nằm cụm lại và phát ra tiếng kêu không bình thường. Bệnh cũng làm tăng số lượng gà còi cọc, giảm tốc độ phát triển của toàn bộ đàn, dẫn đến tỷ lệ chết cao ở gà con và giảm sản lượng trứng ở gà đẻ.

Bệnh tích đặc trưng bao gồm sự xuất huyết và hoại tử của niêm mạc ruột.

Gà bị bệnh E.coli

Bệnh E.coli ở gà là do vi khuẩn Escherichia coli gây ra, biểu hiện của bệnh rất đa dạng tùy thuộc vào khu vực và cách thức mà bệnh lan truyền. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến cả gà con mới một ngày tuổi lẫn gà trưởng thành.

Triệu chứng điển hình bao gồm gà tiêu chảy phân màu xanh trắng, đôi khi có máu lẫn lộn. Ở gà con, viêm rốn và tình trạng bụng phình to là rất phổ biến. Trong trường hợp nặng, bệnh có thể gây ra bại liệt, viêm da (như sưng đầu, sưng mắt, viêm da ở lưng và viêm da thân sau) và tử vong hàng loạt sau 5 ngày kể từ khi bệnh phát.

Bệnh tích bao gồm lòng đỏ không tiêu hóa được; viêm và dính các cơ quan trong khoang bụng; viêm màng bao tim; viêm ruột.

>> xem thêm: Nguyên nhân dẫn đến bệnh dịch tả gà, cách điều trị hiệu quả

Điều trị các bệnh đường ruột ở gà hiệu quả

Việc điều trị bệnh nhiễm khuẩn đường ruột ở gà có thể thực hiện theo hai cách: sử dụng các loại thuốc kháng sinh chung cho bệnh đường ruột hoặc sử dụng thuốc kháng sinh cụ thể cho từng loại bệnh, dựa trên nguyên nhân đã được xác định.

Khi sử dụng thuốc kháng sinh chung cho bệnh đường ruột, một số loại thuốc có thể được áp dụng bao gồm MEBI-COLI WS, AMPICOLI 50% WS, DOXYCYCLINE, kết hợp với việc sử dụng men tiêu hóa như MEBILACTYL.

Trong trường hợp nguyên nhân cụ thể của bệnh đã được xác định, việc sử dụng thuốc đặc trị cho từng loại bệnh sẽ mang lại hiệu quả cao. Dưới đây là một số gợi ý:

• Đối với bệnh viêm ruột hoại tử: có thể sử dụng METRIL MAX LA, HALQUINOL, AMPICOLI VIP.
• Đối với bệnh thương hàn, bạch lỵ: có thể dùng MEBI-ENROFLOX ORAL, MEBI-FLUMEQUINE 20%, hoặc TERRA-NEOCINE.
• Đối với bệnh cầu trùng: sử dụng DICLACOX, MEBI-COX 2,5%, hoặc AMPRO WS.
• Đối với bệnh E.coli: MEBI-COLI WS, MEBI-FLOR 20%, hoặc FLORDOX có thể được lựa chọn.
• Đối với bệnh giun, sán: BENDA SAFETY, FENBEN ORAL, hoặc FENSOL-SAFETY là những lựa chọn.
• Đối với bệnh đầu đen: sử dụng VIP-MONO COX.

Nếu gà bị bệnh do thức ăn, cần xem xét lại chất lượng thức ăn và nước uống. Thuốc Berberin, vốn dùng cho người, có thể được áp dụng với liều 1 – 2 viên mỗi lần, uống 2 lần mỗi ngày trong 2 – 3 ngày cho đến khi gà hồi phục.

Bên cạnh đó, việc bổ sung vitamin, điện giải, men tiêu hóa, và các chất dinh dưỡng khác là quan trọng để cải thiện sức khỏe và sức đề kháng của gà, hỗ trợ quá trình hồi phục, và giảm thiểu nguy cơ lây lan bệnh trong đàn.

Cách phòng bệnh đường ruột ở gà 

Để phòng tránh bệnh nhiễm khuẩn đường ruột cho gà, người nuôi cần áp dụng các biện pháp sau:

• Duy trì vệ sinh chuồng trại, thức ăn và nước uống luôn sạch sẽ.
• Điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm trong chuồng nuôi cho phù hợp.
• Thực hiện tiêu độc và khử trùng khu vực chăn nuôi định kỳ.
• Bổ sung đầy đủ vitamin, axit amin, và khoáng chất cần thiết để tăng cường sức đề kháng cho gà, giảm stress, đặc biệt là trong mùa nắng nóng bằng cách pha thêm điện giải, vitamin vào nước uống cho gà.
• Sử dụng khẩu phần ăn có hàm lượng protein thấp hoặc chứa nguồn protein dễ tiêu hóa, kết hợp với enzyme và men vi sinh, giúp giảm thiểu nguy cơ phát triển vi khuẩn trong đường ruột.
• Tránh cho gà ăn thức ăn có kích thước hạt không đồng đều, thức ăn bị nhiễm mốc và sản sinh độc tố. Hạn chế việc thay đổi khẩu phần ăn và phương thức cho ăn một cách đột ngột.
• Thực hiện tiêm vacxin định kỳ để phòng bệnh cho đàn gà.
• Tuân thủ quy trình an toàn sinh học trong quá trình chăn nuôi, áp dụng biện pháp diệt cầu trùng cho gà từ 3 đến 5 ngày tuổi.

Kết luận

Bệnh đường ruột ở gà yêu cầu một sự quản lý và giám sát chặt chẽ từ phía người chăn nuôi. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa và can thiệp điều trị kịp thời, bạn không chỉ có thể hạn chế những tổn thất không đáng có mà còn đảm bảo duy trì tình trạng sức khỏe ổn định cho toàn bộ đàn gà. Chúng tôi nhiệt liệt khuyến khích.