Nguyên nhân dẫn đến bệnh Marek ở gà và cách chữa trị hiệu quả

Bệnh Marek ở gà là một loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lan rộng nhanh chóng và gây tổn thất kinh tế nặng nề cho các hộ chăn nuôi nếu không được nhận biết và điều trị kịp thời. Những hậu quả của bệnh này trên đàn gà là tỉ lệ tử vong cao, tăng trưởng chậm, chất lượng thịt kém, phát triển không đồng đều, tỉ lệ đẻ thấp, và giảm tỉ lệ nở trứng.

Điều nguy hiểm của bệnh là virus Marek khi xâm nhập vào cơ thể gà sẽ tồn tại mãi mãi, tạo thành nguồn lây bệnh, và hiện chưa có thuốc điều trị. Do đó, việc nhận biết và thực hiện biện pháp phòng tránh là vô cùng quan trọng. Trong bài viết này, Mebipha sẽ cung cấp cho bà con những phương pháp nhận biết và phòng tránh bệnh Marek ở gà một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Bệnh Marek là gì và nguyên nhân gây ra bệnh

Bệnh Marek ở gà, còn được biết đến với tên teo chân gà hoặc ung thư gà, được gây ra bởi virus Herpes type B. Hiện nay, bệnh này được phân thành ba loại serotype khác nhau:

• Serotype 1: Chứng loại này tạo ra khối u và có độc lực cao.
• Serotype 2: Không gây ra khối u.
• Serotype 3: Có độc lực thấp, không gây bệnh và thường xuất hiện trên gà tây. Thường được sử dụng làm vaccine.

Bệnh Marek có đặc điểm là tăng sinh tế bào lympho ở mức độ cao, gây ra sự hình thành khối u ở các cơ quan nội tạng, da và cơ, dẫn đến các triệu chứng rối loạn vận động và bại liệt.

Bệnh Marek ở gà lan truyền rất nhanh và mạnh mẽ, với tỷ lệ nhiễm bệnh dao động từ 10 đến 60% do virus tồn tại trong nang lông. Tỷ lệ tử vong có thể lên đến 100%.

Bệnh Marek ở gà lan truyền qua không khí, vì virus có thể sống sót trong môi trường ở nhiệt độ từ 20 đến 25°C trong nhiều tháng. Khi nhiễm bệnh, virus lan truyền nhanh chóng trong đàn gà, kể cả đối với những con gà đã được tiêm phòng. Điều này tạo ra một chuỗi lây bệnh kéo dài.

Ngoài ra, bệnh Marek ở gà cũng có thể lây truyền trực tiếp từ gà bị ốm sang gà khỏe qua đường hô hấp, tiêu hóa và gián tiếp qua thức ăn, nước uống, dụng cụ chăn nuôi và cơ sở ấp trứng nơi có mầm bệnh.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bệnh Marek ở gà không lây truyền qua phôi.

>> Xem thêm: Nguyên nhân dẫn đến bệnh dịch tả gà, cách điều trị hiệu quả

Triệu chứng

Bệnh Marek khi phát triển trên cơ thể của gà thường cho thấy hai dạng triệu chứng: cấp tính và mãn tính.

• Dạng cấp tính: Thường xuất hiện ở gà từ 4-8 tuần tuổi và thường kèm theo hiện tượng chết đột ngột. Tỷ lệ tử vong trong dạng này cao từ 20-30%, với các triệu chứng phổ biến như ủ rũ và gầy yếu trước khi gà chết. Gà thường không ăn, phân lỏng, giảm tỷ lệ đẻ, và có thể bị bại liệt, khó di chuyển, sã cánh một bên do viêm dây thần kinh.
• Dạng mãn tính: Thường xuất hiện ở gà trong độ tuổi từ 4-8 tháng. Dạng này được chia thành hai phần: thể thần kinh và thể mắt.

1. Thể thần kinh: Gà bắt đầu di chuyển khó khăn, bị liệt nhẹ rồi dần dần trở thành bại liệt hoàn toàn. Đuôi của gà có thể hẹp hoặc nghiêng về một bên. Cánh có thể treo xuống một bên hoặc cả hai bên.
2. Thể viêm mắt: Trong nhiều trường hợp, gà bị viêm mắt. Triệu chứng ban đầu thường là viêm nhẹ, gà có dấu hiệu mẫn cảm với ánh sáng và chảy nước mắt. Dần dần, viêm lan sang màng nhầy rồi mống mắt. Mủ trắng có thể đọng ở góc mắt, gây khó khăn khi ăn và thị lực giảm dần, có thể dẫn đến mù lòa.

Bệnh lý ở trên gà

Trường hợp gà chết do nhiễm bệnh Marek thường có một số đặc điểm nhận biết như sau: xác gà gầy mòn, một chân đưa về phía trước và một chân về phía sau.

• Thể cấp tính: Khi quan sát từ bên ngoài, da của gà thường sần sùi, lỗ chân lông nở to và dày hơn so với bình thường. Tiếp theo là sự xuất hiện của các khối u ở các nội tạng như phổi, gan, lách, thận, buồng trứng, và dịch hoàn.
• Thể u lan tràn: Các khối u thường xuất hiện ở gan, túi fabricius, lách, thận, phổi, buồng trứng, và dịch hoàn. Gan và lách thường sưng to hơn nhiều so với bình thường, có màu nhạt và bở.
• Thể u hạt: Khối u ở thể này thường làm cho mặt gan trở nên sần sùi, có nhiều nốt to và nhỏ, có màu trắng xám. Nếu khối u phát hiện ở các cơ quan tiêu hóa như dạ dày tuyến, thành ruột, sẽ làm cho tổ chức này trở nên dày hơn. Các khối u ở cơ làm cho tổ chức này phồng to, và mặt cắt của khối u thường có màu trắng xám do bạch cầu nhiễm trùng.
• Thể mãn tính: Bệnh thường được đặc hiệu bởi việc tăng sinh và viêm nhiễm của các dây thần kinh ngoại vi. Cụ thể, các dây thần kinh hông và cánh thường trở nên sưng to, có thể lớn hơn bình thường từ 4 đến 5 lần và thậm chí có thể bị phù thũng. Ngoài ra, ngoài các vấn đề về tổ chức thần kinh, bệnh còn có thể gây ra một số biến chứng khác như teo cơ, mù mắt, và biến dạng của đồng tử.

Cách điều trị bệnh Marek

Bệnh Marek ở gà không có phương pháp điều trị cụ thể.

Khi phát hiện có bệnh:

• Cần giám sát và phát hiện kịp thời.
• Tăng cường hệ miễn dịch và cung cấp dinh dưỡng bổ sung như vitamin C, chất điện giải cho những con gà khỏe mạnh.
• Phải cách ly các con gà mắc bệnh, không chuyển gà từ đàn bị nhiễm bệnh ra ngoài.
• Tiêu hủy toàn bộ đàn gà mắc bệnh (bằng cách đốt, sau đó chôn giống như khi xử lý bệnh cúm gia cầm), đồng thời loại bỏ các chất thải (phân, rác vv..).
• Thực hiện vệ sinh, tiêu độc và khử trùng chuồng trại định kỳ 1 – 2 lần mỗi tuần, cũng như sử dụng thuốc sát trùng MEBI-IODINE.
• Tránh nhập gà giống về nuôi trong suốt quá trình xử lý đàn gà bị bệnh.
• Để trống chuồng ít nhất trong khoảng 6 tháng.

>> xem thêm: Bệnh APV trên gà là gì? Cách chữa trị hiệu quả

Phòng bệnh khi chưa có dịch

• Tiêm vaccine phòng bệnh Marek cho gà con khi chúng đạt 1 ngày tuổi.
• Quản lý đàn gà một cách cẩn thận, áp dụng nguyên tắc nuôi “cùng vào cùng ra” và duy trì mật độ chăn nuôi hợp lý.
• Tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp vệ sinh thú y và chăm sóc nuôi dưỡng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh Marek trong chuồng nuôi. Hằng ngày, làm sạch chuồng, thu dọn lông và đốt cháy hết lông để loại bỏ virus, vì chúng có thể tồn tại lâu trong chân lông.
• Thực hiện phun khử trùng và tiêu độc chuồng trại định kỳ hàng tuần bằng MEBI-IODINE.
• Tiêm vaccine định kỳ giúp đàn gà phát triển hệ miễn dịch chống lại bệnh Marek.
• Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cùng với vitamin và chất điện giải để tăng cường sức đề kháng cho gà chống lại các yếu tố gây bệnh.
• Hy vọng rằng các thông tin về bệnh Marek trên có thể giúp bà con chăn nuôi hiểu sâu hơn về căn bệnh và thực hiện các biện pháp phòng tránh một cách hiệu quả. Chúc bà con chăn nuôi đạt được nhiều thành công trong công việc nuôi trồng của mình.